آلودگی هوا

هوای پاک مایه شادمانی زندگی بشری است که نیاز به آن بیش از نیاز به غذا و آب می باشد. صنعت مدرن امروز، باعث تولید گازها و ذرات زیادی می شود که هوای آزاد را آلوده می کنند. در گذشته زغال در صنعت باعث تولید دی اکسید گوگرد زیادی می شد، ولی امروز به دلیل محتویات کم گوگرد در زغال، سوخت آن مشکلات زیادی تولید نمی کند ولی وسایل نقلیه موتوری مشکل اساسی هستند که دی اکسید نیتروژن و ذرات آلی غیر قابل تجزیه تولید می کنند که تحت اثر اشعه خورشید به ازن تبدیل می شود که مهمترین آلوده کننده هوا می باشد. گاز دی اکسید نیتروژن ( NO2 ) هوا را به رنگ قهوه ای در می آورد و این وضعیتی است که بسیاری از شهرها در فصل تابستان با آن مواجه هستند . ذرات ریز که در اثر سوخت موتورهای بنزینی و گردوغبار جاده ای، دود حاصل آتش سوزی و گرده های گیاهان تولید می شود  عامل آلودگی هوا در روزهای زمستانی است .

تعریف آلودگی هوا:آلودگی هوا یعنی افزایش میزان  گازهای سمی و ذرات ریز جامد و مایع در هوا در غلظت هایی که تهدید کننده سلامتی هستند .

منابع آلودگی هوا:
مهمترین منابع آلودگی هوا عبارتند از :
1- وسایل نقلیه
2- کارخانجات صنعتی
3- دود ناشی از آتش سوزی
4- گرده های گیاهان
5- طوفانهای شن و ماسه روان
6- طوفان ،گردوغبارو فعالیت آتشفشانها و آتش سوزی جنگل

مهمترین آلوده  کننده هوا :1- ذرات جامدparticulate matter)  (: این ذرات از سد دفاعی طبیعی بدن عبور می کنند و به طور عمقی به ریه ها نفوذ و باعث تشدید آسم و اختلال عملکرد ریوی می شوند.
2- ازن: این گاز از واکنش های شیمیایی در جو و تحت تاءثیر نور آفتاب تولید می شود و محرک قوی سیستم تنفسی است.
3- دی اکسید نیتروژنNO2)  (   4- منواکسید کربن (CO)
5- سرب pb )  (    6- دی اکسید گوگرد ( SO2)
7- سولفات ها و سولفیدهیدروژن   8- آکرولئین  Acrolein (تشدید آسم )
9- دیوکسین: دیوکسین باعث  تشدید اختلال در تکامل جنین و افزایش خطر سرطان می گردد.
 
عوارض آلودگی هوا:آلودگی هوا در دراز مدت می تواند برای انسان کشنده باشد در یک تجربه تلخ ، طی یک هفته آلودگی هوا در دسامبر 1952 در شهر لندن حدود 4700 نفر فوت کردند که بیشتر آنان مبتلایان به بیماریهای قلب و ریه و افراد مسن بودند. آلودگی هوا باعث تحریک مجاری هوائی و تشدید آسم می شود و هرچه میزان ازن هوا بیشتر باشد، تعداد بیشتری  از افراد، مبتلا به آسم می شوند تماس دراز مدت با آلودگی هوا باعث  بروز برونشیت مزمن و آمفیزم میگردد. آلودگی هوا با گاز رادون ( ناشی از سوخت موتورهای دیزلی و صنایع سنگین ) باعث سرطان ریه می شود . همچنین آلودگی هوا باعث مرگ و میر حیوانات شده و برای گیاهان مضر می باشد و علاوه بر آن باعث افزایش عفونت های تنفسی می شود. آلودگی هوا اثرات غیر قابل جبرانی بر آثار باستانی و میراث فرهنگی دارد .

تاثیرات آلودگی هوا برکودکان:
کودکان به دلایل زیر نسبت به بزرگسالان در معرض خطر بیشتری از آلودگی هوا قرار می گیرند:
1- کودکان و شیرخوارگان با سرعت بیشتری تنفس می کنند و این  باعث افزایش تماس با مواد آلوده کننده هوا می شوند .
2- کودکان اکثرا" تنفس دهانی دارند که به این ترتیب فیلتر بینی که قسمتی از آلودگی هوا را می گیرد بطور موءثر نمی تواند عمل کند.
3- کودکان بیش از بزرگسالان در محیط آزاد به سر می برند بخصوص در فصول گرم و تابستان که سطح آلودگی شدیدتر است.
4- سیستم ایمنی و ارگانهای وابسته در کودکان هنوز نارس است و نسبت به آلودگی حساس تر است  مثل سرب که در استخوان های درحال رشد رسوب می کند. آلودگی هوا باعث تحریک انسداد راههای هوائی و تشدید آسم می شود و برنمو سیستم عصبی و تنفسی و ایمنی و غدد داخلی تاثیر می گذارد و می تواند خطر سرطان را در سال های بعدی زندگی افزایش دهد .

دی اکسید کربن و اهمیت آن در کیفیت هوای داخل ساختمان ها:
علی رغم اینکه دی اکسید کربن یک گاز آلاینده نبوده و بر سلامتی انسان هیچگونه تاءثیری ندارد ولی همواره به عنوان یک عامل مهم در بررسی کیفیت هوا داخل ساختمانها و به عنوان شاخصی جهت نحوه عملکرد سیستم تهویه مد نظر قرار می گیرد . در صورتیکه غلظت CO2 بالاتر از 1000 ppm باشد افرادیکه در معرض این هوا باشند احساس عدم تازگی و ساکن بودن هوا می نمایند. کیفیت بد هوا در اتاق ها منجر به خستگی ، عدم تمرکز و عدم رضایت افراد می شود، که اغلب ناشی از تهویه نامناسب ساختمان می باشد که رابطه مستقیمی با غلظت CO2 دارد، لذا در برخی سیستم ها که از  تهویه اتوماتیک استفاده می نمایند از غلظت CO2 به عنوان معیاری جهت تنظیم میزان هوای تازه ورودی به سیستم استفاده می شود.

شاخص های کیفی هوا (AQI)
AQI  (یا شاخص کیفیت هوا) یک شاخص برای گزارش کیفیت هوای روزانه است. این شاخص جایگزین شاخص قبلی PSI   (Pollution Standard Index ) گردیده است .
AQI ، هشدارهای لازم در رابط با تاثیر هوای آلوده بر سلامتی شما را نشان می دهد.
سازمان های حفاظت محیط زیست، AQI را با 5 نوع آلوده کننده هوا محاسبه می کنند:
1- ازن روی سطح زمین                                  2- منواکسید کربن
3- دی اکسید گوگرد                                      4- دی اکسید نیتروژن
5- گردوغبار
برای هر یک از این موارد ، سازمان های فوق استانداردی را جهت حفظ سلامت تعریف کرده است :
وضعیت شاخص استاندارد آلودگی  شاخص های استاندارد آلودگی
Pollution Standard Indices (P.S.I)
پاک 50-0  منوکسید کربن (CO)
سالم 100-50  ازن (O3)
ناسالم 200-100  دی اکسید گوگرد (SO2)
بسیار ناسالم 300-200  دی اکسید نیتروژن (NO2)
خطرناک 500-300  ذرات معلق (10PM)

آموزش حفاظت در مقابل آلودگی هوا :1- کنترل سالانه میزان آلوده کننده های هوا در محیط آزاد که از حد استاندارد خارج شود.
2- ارزیابی میزان آلودگی در محیط مدرسه تا کودکان فرصت رشد و تکامل در محیط سالم داشته باشند.
3- در روزهایی که اخبار، آلودگی هوا را شدید و بحرانی اعلام می کند، بیماران قلبی و عروقی باید در خانه بمانند و اگر مجبور به خروج باشند ، نباید فعالیت زیادی انجام دهند و یا باید از شهر خارج شوند.
4- در روزهای اعلام بحرانی آلودگی هوا از حضور خود و فرزندان در محدوده های با آلودگی هوا پرهیز نمائید.

منابع:
www.daily.ir
http://www.era.gov/air now/aqibroch/aqi.html
www.yemra.com
www.wikipedia.com
www.aqcc.org
www.fafzati.com
http://www.epa.gov/

پ.ن: دیروز و امروز هوای شهر ما به گونه ای بود که نه می شد پنجره باز کرد و نه کولر روشن نمود جالب اینکه شاخص آلودگی هوا را نرمال اعلام کرده(ما را دریابید)